"Σωτήρη Πέτρουλα... Σωτήρη Πέτρουλα..."

Η πέρα από κάθε λογική και εκτός κάθε νόμου και κανονισμού βία που χρησιμοποιείται από τα ΜΑΤ στις ημέρες μας, ως μέθοδος "καταστολής" ενάντια στους διαδηλωτές, μας φέρνει στη μνήμη άλλες εποχές, ενώ ο ξυλοδαρμός του 31χρονου, ο οποίος εγχειρίστηκε και νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση από τη περασμένη Τετάρτη, μας έκανε να θυμηθούμε τον μεγάλο αγωνιστή των Λαμπράκηδων, Σωτήρη Πέτρουλα...

Η Αθήνα του 2011, θυμίζει κάτι από την Αθήνα της δεκαετίας του 60', όταν οι διαδηλώσεις στο κέντρο της πρωτεύουσας διαδέχονταν η μία την άλλη. Το πολιτικό σκηνικό ήταν εξίσου θολό, όπως και σήμερα, ενώ η ξένη παρέμβαση ήταν ένας από τους λόγους των λαϊκών αντιδράσεων (ΗΠΑ τότε, Τρόικα τώρα)!

Τα γεγονότα της 15ης του Ιουλίου 1965, καθώς και εκείνα που τα ακολούθησαν και που καθιερώθηκαν ως «Ιουλιανά» ήταν από τα πιο σημαντικά της περιόδου μετά το 1950 και μέχρι τις παραμονές της δικτατορίας του 1967-1974. Ταυτόχρονα, τα «Ιουλιανά» προσφέρουν επίκαιρα διδάγματα ως προς το ρόλο του λαϊκού παράγοντα εκείνης της περιόδου, από την άποψη του βαθμού συνειδητοποίησης, ο οποίος φαίνεται στις ημέρες μας να ακουμπά τα χαμηλότερα επίπεδά του!

Τότε, σε ένα γενικευμένο κλίμα έντονων πολιτικών αναταραχών (Κόντρα Γ. Παπανδρέου-βασιλιά Κωνσταντίνου, παραίτηση Παπανδρέου, αποστασία βουλευτών της Ένωσης Κέντρου, ακυβερνησία κτλ) ο λαός βρίσκεται κάθε νύχτα στους δρόμους, δίνοντας με δυναμισμό τη δική του μάχη υπέρ της Δημοκρατίας.

Σε εκείνες τις πρώτες διαδηλώσεις και συγκεκριμένα το βράδυ της 21ης Ιουλίου 1965 βρίσκει το θάνατο ο Σωτήρης Πέτρουλας, λυγίζοντας εμπρος στη βία των δυνάμεων ασφαλείας! Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε ότι εκείνη την περίοδο δημιουργείται το κίνημα του "114" (ένα, ένα, τέσσερα), που αναφέρεται στο τελευταίο άρθρο του Συντάγματος "Η τήρησις του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων" και αντιπροσώπευε το αίσθημα του λαού για Δημοκρατία, ενάντια στις παρεμβάσεις του Παλατιού.

Γίνεται βέβαια εύκολα κατανοητός ο παραλληλισμός του τότε με το σήμερα, καθώς το αίσθημα του λαού παραμένει το ίδιο: Απαίτηση για Δημοκρατία και η λαϊκή κατακραυγή ενάντια στις παρεμβάσεις του "παλατιού" της Τρόικα!


ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΣ

Ο Σωτήρης Πέτρουλας (1943 - 1965) ήταν Έλληνας φοιτητής που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια διαδήλωσης το 1965 στην Αθήνα.

Γεννήθηκε στο Οίτυλο της Μάνης και σε νεαρή ηλικία οργανώθηκε στη Νεολαία Ε.Δ.Α. Φοίτησε στην μέση εμπορική σχολή Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε. Αποβλήθηκε για έναν χρόνο απο τη σχολή για πολιτικούς λόγους ενώ είχε εκλεγεί μέλος της διοικούσας επιτροπής της Νεολαίας Ε.Δ.Α.

Πρωταγωνίστησε σε όλες τις φοιτητικές κινητοποιήσεις και αργότερα προσχώρησε στην Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη.


Την 21η Ιουλίου 1965 συμμετείχε σε μεγάλη διαδήλωση φοιτητών στην Αθήνα την οποία κατά τις πρώτες βραδυνές ώρες προσπάθησε η Αστυνομία να διαλύσει κάνοντας χρήση γκλομπς και δακρυγόνων. Στη σύγκρουση αυτή φέρεται να τραυματίστηκαν και να συνελήφθηκαν περίπου 250 διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και ο Σωτήρης Πέτρουλας, στη διασταύρωση των οδών Σταδίου και Λαδά, γύρω στις 22.00. Η πρώτη καταγραφή του χτυπημένου Πέτρουλα αναφέρεται στις 03:00 το πρωί της 22ας Ιουλίου στο Σταθμό Α' Βοηθειών του Ε.Σ. στην οδό Γ' Σεπτεμβρίου όπου και διαπιστώνεται ο θάνατός του. Το επίσημο πόρισμα της ιατροδικαστικής εξέτασης έκανε λόγο για θάνατο που προκλήθηκε από ασφυξία λόγω δακρυγόνου! Η κηδεία του στη συνέχεια πήρε την μορφή διαδήλωσης.

Μεταξύ των διαφόρων αναπάντητων ερωτημάτων περί του θανάτου του ήταν αφενός η αμφισβήτηση της ιδιότητας των ιατρών (αστυνομικοί με στολές ιατρών!) και αφετέρου το κενό χρονικό διάστημα από τη φαινόμενη σύλληψη 22.00 και μεταφορά του με αστυνομική κλούβα, μέχρι τις 03.00 της επόμενης ημέρας, χωρίς επίσης να δημοσιοποιηθεί από πού και ποιοι ενήργησαν την εισαγωγή του στο Σταθμό Α΄ Βοηθειών.

Τη σφραγίδα σε εκείνα τα γεγονότα την έβαλαν τα κυρίαρχα συνθήματα: «114», «Κάτω οι αυλόδουλοι», «Δημοκρατία», «Προδότες», «Μητσοτάκη κάθαρμα», «αποσταCΙΑ», «Κάτω η χούντα» κ.ά. Υπήρχαν, βεβαίως, και συνθήματα, όπως «Εξω οι Αμερικανοί», «Κάτω η μοναρχία», «Πάρ' τη μάνα σου και μπρος», σαφώς πιο προωθημένα από τα προηγούμενα, που φωνάζονταν κυρίως από δυνάμεις της «Νεολαίας Λαμπράκη»!

Τότε ο Γεώργιος Παπανδρέου καταγγέλοντας δημόσια την κυβέρνηση Νόβα έκανε την ακόλουθη δήλωση:

"Η Κυβέρνηση Νόβα δεν ηρκέσθη να είναι Κυβέρνησις προδοσίας. Έγινε και Κυβέρνησις αίματος. Πρέπει να εξαφανισθή από προσώπου της γης και να λογοδοτήσει δια τα εγκλήματά της."

Το 1975 το Δ.Σ. του φοιτητικού συλλόγου της Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών αποφάσισε να ονομάσει τον σύλλογο φοιτητών "Σωτήρης Πέτρουλας" και να τον ανακηρύξει επίτιμο μέλος του. Ο δε Μίκης Θεοδωράκης έγραψε για τον τραγικό θάνατό του το ομώνυμο τραγούδι. Επίσης ο Δήμος Αθηναίων τιμώντας τον Σ. Πέτρουλα έδωσε τ΄ όνομά του σε δημοτικό αθλητικό κέντρο της Αθήνας που βρίσκεται ΒΔ. της Πανεπιστημιούπολης.

Ο ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΘΥΜΑΤΑΙ...

Ο ιδρυτης της Νεολαίας Λαμπράκη και τότε βουλευτής της ΕΔΑ, Μίκης Θεοδωράκης θυμάται…

Η ΕΦΕΕ κάνει συγκέντρωση το βράδυ στα προπύλαια. Χιλιάδες λαού συγκεντρώνονται ιδιαίτερα νέοι της Αριστεράς και του Κέντρου. Ξεκίνησε μια μαχητική διαδήλωση και πορεία προς την Ομόνοια και από εκεί προς το πολιτικό γραφείο του «πρωθυπουργού». Στο ύψος της Χρ. Λαδά, το πρώτο μεγάλο μπλόκο: Οι αστυνομικές δυνάμεις παραταγμένες εμποδίζουν τη διέλευση, εκεί στη γωνία Σταδίου και Χρήστου Λαδά ένας 23χρονος φοιτητής της Ανωτάτης Εμπορικής, ο Σωτήρης Πέτρουλας, μαχητικό στέλεχος της Αριστεράς, πέφτει νεκρός από τα δακρυγόνα. Είναι χτυπημένος στο κεφάλι, οι αστυνομικοί θα προσπαθήσουν μετά να πείσουν ότι πέθανε από ασφυξία: Πέφτοντας στην άσφαλτο πνίγηκε από τα αέρια… Οι συγκρούσεις συνεχίζονται ως τα μεσάνυχτα ενώ ο φοιτητής μεταφέρεται στο Σταθμό Α’ Βοηθειών. Είναι νεκρός. Δεκάδες τραυματίες γύρω γύρω, αλλά ο Σωτήρης Πέτρουλας είναι νεκρός, η «κυβέρνηση» βάφτηκε στο αίμα.

Η ΕΔΑ απαιτεί να φύγει η «κυβέρνηση της προδοσίας και του αίματος», που «είναι πια έκπτωτος», και να σχηματίσει άλλη από τη «δημοκρατική πλειοψηφία της Βουλής». Ο Γ. Παπανδρέου δηλώνει ότι «η κυβέρνησις Νόβα δεν ηρκέσθη να είναι κυβέρνησις προδοσίας. Έγινε και κυβέρνησις αίματος» και «πρέπει να εξαφανισθή από προσώπου γης και να λογοδοτήση δια τα εγκλήματά της ».

Και ο «πρωθυπουργός» Νόβας έχοντας χάσει κάθε έλεγχο, χαρακτηρίζει την Ε.Κ και τον Γ. Παπανδρέου «αντιπολίτευσιν αίματος και ηθικόν αυτουργόν των συμβαινόντων». 

 

«(…) Η οικογένεια του Σωτήρη Πέτρουλα είχε 17 νεκρούς. Και μια νύχτα που μπήκαν στο σπίτι του για να σφάξουν τους γονείς του, αυτοί τον πήραν στη μια μασχάλη, ήταν τότε μωρό, πήδηξαν από το παράθυρο και σώθηκαν. Φυσικά ο φασισμός δεν χόρτασε με τόσο αίμα. Παραμόνευε είκοσι χρόνια το μωρό, που μεγάλωσε και έγινε ένας ξανθός νέος. Και μια ζεστή νύχτα του Ιούλη του 1965 όρμησε και τον άρπαξε, μέσα στην καρδιά της Αθήνας. Δύο λεπτά πιο πριν, τον είχα μέσα στα μάτια μου. Τον καμάρωνα, καθώς με χιλιάδες νέους ανέβαινε τραγουδώντας την οδό Πανεπιστημίου. Ήταν ψηλός, γερός, ανήσυχος. Πώς μπορούσε να μη μιλά, να μη χαμογελά, να μην τραγουδά, να μην ανασαίνει;

- Χτύπησαν το Σωτήρη…

Τρέχω στον «Ευαγγελισμό». Οι διάδρομοι, γεμάτοι τραυματίες, τα χειρουργεία γεμάτα. Συγγενείς, φίλοι, αστυνομικοί. Ανεβαίνω τους θαλάμους, όπου βρίσκονται οι βαριά τραυματισμένοι. Μια κοπέλα βογγάει, μόλις με βλέπει μου λέει ξεχνώντας τους πόνους της:

- Τον έχουν στο νεκροθάλαμο. Εκεί.

Τρέχω, ανοίγω την πόρτα μέσα στο νεκρικό φως διακρίνω ένα τραπέζι άδειο.

- Τον Πήραν!

- Που τον πήγαν;

Πηγαίνω στα γραφεία της Αυγής (εφημερίδα).

- Πάνω από διακόσιοι βαριά τραυματισμένοι.

Τον Πέτρουλα τον εξαφάνισαν…

- Έξω δεν μπορείς να περπατήσεις. Οι δρόμοι έγιναν γιομάτοι δακρυγόνα…

Όλη τη νύχτα γύριζα από σπίτι σε σπίτι, από συνοικία σε συνοικία…»

 

“Ετοιμάζονται να τον θάψουν κρυφά”

 

22 ΙΟΥΛΙΟΥ. Η Αθήνα ξυπνάει με την εικόνα του νεκρού φοιτητή παντού. Οι εφημερίδες βγαίνουν με εντυπωσιακούς τίτλους. Τα πράγματα αγριεύουν…

Ο Μίκης θυμάται πως του τηλεφώνησαν στο σπίτι. Του είπαν να πάει στο νεκροταφείο γιατί ετοιμάζονταν να τον θάψουν κρυφά! Φτάνοντας στο νεκροταφείο παντού υπήρχαν αστυνομικοί, αρχικά του απαγορεύουν την είσοδο, στη συνέχεια όμως προχωράει και δεν τολμούν να τον αγγίξουν. Είναι βουλευτής. Συνομιλεί με τον εισαγγελέα που βρίσκεται εκεί και του ζητά εξηγήσεις, γιατί επεδίωξαν να θάψουν κρυφά τον φοιτητή Πέτρουλα. Είχαν εντολή από τον υπουργό Τούμπα να μην τον δει κανείς ούτε καν οι δικοί του. Του ζητάει την παραίτησή του γιατί η διαταγή αυτή δεν ήταν μόνο παράνομη, αλλά ανόσια και απάνθρωπη.

Μαζεύεται πλήθος κόσμου, κυρίως φοιτητές όμως οι αστυνομικοί είναι πολλοί. Είναι αποφασισμένοι να χτυπηθούν με τους αστυνομικούς. Ακούγονται φωνές και συνθήματα.

Κατά το μεσημέρι έρχεται η διαταγή: «Ο νεκρός θα μεταφερθεί στο νεκροτομείο και από εκεί θα παραδοθεί στους δικούς τους για να ταφεί».

“Ο νεκρός ανήκει πια στο λαό του”

Σαν τα ρυάκια ξεχύνεται ο κόσμος προς το σπίτι του Πέτρουλα, που βρίσκεται σε μια μακρινή συνοικία. Φοιτητές, φοιτήτριες του πάνε λουλούδια, μάνες χαροκαμένες του πάνε τα δάκρυά τους, ηλιοψημένοι εργάτες υψώνουν τις γροθιές τους. Όλοι ζητούν εκδίκηση! Ο θρήνος της μάνας βαστά όλη τη νύχτα…

Την ίδια ώρα στα γραφεία της «Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη», συνεδριάζουμε ασταμάτητα, πρέπει να λυθούν όλα τα προβλήματα της αυριανής κηδείας.

(…) Η αίθουσα είναι γιομάτη καπνούς, τα τραπεζάκια γιομάτα καφέδες. Νιώθουμε τις φτερούγες του Πέτρουλα ν’ αναδεύουν τον αέρα. Την ώρα που μιλούν οι σύντροφοι, το χέρι μου τρέχει πάνω σ’ ένα άσπρο χαρτί. Γραμμές, σχήματα αφηρημένα και ξαφνικά:

«Σωτήρη Πέτρουλα σε πήρε ο Λαμπράκης σε πήρε η Λευτεριά. Σωτήρη Πέτρουλα αηδόνι και λιοντάρι, βουνό και ξαστεριά. Σωτήρη Πέτρουλα οδήγα το λαό σου, οδήγα μας μπροστά…

(…) Στρατιά ολόκληρη ηρώων προχωρεί. Ηλέκτρα, Ναπολέων Σουκατζίδης με τους διακόσιους της Καισαριανής, Βασίλης Ζάννος, Παύλος Παπαμερκουρίου. Πάνω από πενήντα χιλιάδες ήρωες εκτελεσμένοι. Νίκος Μπελογιάννης, Νικηφόρος και άλλοι φοιτητές, Γρηγόρης Λαμπράκης. Και τώρα, ο Σωτήρης Πέτρουλας. Ατελείωτη η στρατιά των ηρώων μας δείχνει το σωστό δρόμο:

«Μάρτυρες, ήρωες οδηγούνε, τα γαλάζια μάτια σου μας καλούνε».

Χρήστος Σωτηρόπουλος
ΣΠΙΘΑ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ

"ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΣ"

Στίχοι: Μίκης Θεοδωράκης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα
σε πήρε ο Λαμπράκης σε πήρε η Λευτεριά
σε πήρε ο Λαμπράκης σε πήρε η Λευτεριά
Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
τα γαλάζια μάτια του μάς καλούνε

Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα
αηδόνι και λιοντάρι βουνό και ξαστεριά
αηδόνι και λιοντάρι βουνό και ξαστεριά
Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
τα γαλάζια μάτια του μάς καλούνε

Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα
οδήγα το λαό σου οδήγα μας μπροστά
οδήγα το λαό σου οδήγα μας μπροστά
Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
τα γαλάζια μάτια του μάς καλούνε

Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα